دسته بندی شرکت های تبلیغاتی در ایران
انتخاب صحیح یک شرکت تبلیغاتی برای برندها و سازمانها، استراتژیک و سرنوشت ساز است، چرا که یکی از اساسی ترین فرآیندهای سازمان به آنها واگذار میشود. این انتخاب قطعاً در آینده برند و محصولاتشان نقش تعیین کننده ای خواهد داشت. شرکت های تبلیغاتی نقش موثری در تعیین سرنوشت خدمت جدید و پرهزینه برندها دارند. به همین دلیل آشنایی با دسته بندی شرکت های تبلیغاتی اهمیت دارد. اما موضوع اصلی این است که در میان انبوه شرکتهایی که خدمات تبلیغاتی ارائه می دهند، کدام شرکت تبلیغاتی می تواند نقش موثری در افزایش سهم بازار شما و موفقیت برندتان داشته باشد. برای شناسایی شرکت های تبلیغاتی لازم است که بدانیم شرکت های فعال در کشورمان چه ویژگیهایی دارند و چه نوع خدماتی را ارئه میدهند.
شرکت های تبلیغاتی در کشور ما خدمات متنوعی ارائه می دهند. البته اغلب آنها در معرفی خود مدعی ارائه خدمات کامل تبلیغاتی هستند. ولی در حقیقت شرکتهای تبلیغاتی ایرانی که تمام حوزه های تبلیغات را پوشش می دهند در تعدادی از زمینه ها توانمند هستند. این شرکت ها در سایر بخشها خدماتی با کیفیت متوسط و سطح پائین در اختیار مشتریانشان قرار می دهند. (یا به عبارتی Full Service هستند)
در این بخش قصد داریم شرکت های تبلیغاتی فعال کشورمان در صنعت تیلیغات را براساس نوع و جنس خدماتی که ارائه می دهند دسته بندی کنیم. البته گاهی این دسته بندی ها با یکدیگر هم پوشانی دارند و در واقع دید و نگاه ما به شرح فعالیت شرکت های تبلیغاتی فعال در کشور است.
مالکین رسانه
مالکین رسانه ها شرکتهایی هستند که صرفاً رسانه در اختیار دارند و از طریق فروش یا اجاره رسانه های خود مشتری جذب میکنند. برای مثال ممکن است شرکتی مالک تعداد زیادی بیلبورد باشد. یا تبلیغات مسابقات فوتبال را در اختیار داشته باشد. یا در بخش تبلیغات تلویزیونی ارتباط و تخصص داشته باشد. (این رسانه ها شامل بیلبوردها، تبلیغات و تیزر تبلیغاتی تلویزیونی و رادیویی، تبلیغات نشریات. صفحات مجلات و روزنامه ها، تبلیغات در نمایشگاههای تخصصی، تبلیغات در محیط مترو. تبلیغات بنری در فضای آنلاین و موبایلها، انتشار ریپرتاژ آگهی و غیره است.)
مخاطبان با مشاهده اطلاعات تماس در بیلبوردها و یا سایر رسانهها، با این دسته از شرکت ها تماس می گیرند و از خدمات آنها استفاده میکنند. این شرکتها تیمهای دیگری نیز برای ارائه خدمات به مشتریانشان درون سازمان خود دارند. برخی از آنها نیز سفارشات مشتریانشان را به شرکتها یا تیمهای بیرون از سازمان خود می سپارند. اما حقیقت این است که در بخشهای دیگر توانمندی ویژه ای ندارند و حفظ حیات و توسعه خود را مرهون مالکیت بر رسانه هایشان هستند. عموماً در رسانه های این شرکتها، محتوای موثر و ممتازی عرضه نمی شود.
شرکتهای تبلیغاتی ایده پرداز
تمرکز فعالیتهای این نوع شرکت ها بر روی ایده های خلاقانه تبلیغاتی است و اغلب خدمات نو و جدیدی ارائه میدهند. این دسته از شرکتها کانسپت محور هستند و در اتاقهای ایده پردازی خود بر مبنای نیازهای هر برند، ایده های ناب خلق می کنند. برعکس بازار تبلیغاتی در کشورهای پیشرفته، شرکت های تبلیغاتی خلاق ایرانی مجموعه های کوچکی هستند. این دسته از شرکت های تبلیغاتی برای ادامه حیات خود نیازمند همکاری با شرکتهای بزرگ و صاحب رسانه اند.
آنچه موفقیت شرکتها در برند سازی را رقم می زند، استفاده از ایده های خلاق و نوآورانه است. این اصل مهم در کشورمان محلی از اعراب ندارد. عموماً تبلیغات با بمباران تبلیغاتی توسط شرکتهای تبلیغاتی بزرگ انجام می شود که در زمانی کوتاه با استقبال مخاطب روبرو می شود. با گذشت زمان می بایست با هزینه های سرسام آور، اجاره رسانه، مجدداً کمپین های جدید تبلیغاتی طراحی و اجرا شود.
شرکت های خلاق تبلیغاتی مجموعه هایی هستند با یک یا چند اتاق ایده پردازی. این شرکتها ابتدا مشتریانشان را به دقت بررسی می کنند تا شرایط و اهداف آنها را دقیق شناسایی کنند. سپس به بررسی و تحلیل مخاطبان برند و نیازهای آنان می پردازند. بعد از آشنایی با شرایط، ایده ها در اتاق فکر آنها شکل می گیرد و بسته به تجربه و خلاقیتشان ایده هایشان را توسعه می دهند. این ایده ها می بایست ظرفیت استفاده در کمپین های تبلیغاتی را داشته باشند. اغلب شرکت های تبلیغاتی خلاق، بخشهای دیگری نیز دارند اما بازوی اصلی این شرکتها بخش ایده پردازی آنهاست. تعداد این آژانس های تبلیغاتی در کشورمان بسیار محدود است. بنظر می رسد دلیل آن رویکرد بازار و اقبال مخاطبان به استفاده بیشتر از رسانه بجای استفاده از کانسپت های منحصر به فرد تبلیغاتی است.
شرکت های گرافیست
شاید قرار دادن این شرکتها در دسته بندی شرکتهای تبلیغاتی کار درستی نباشد، اما از این جهت که در حوزه های دیگر تبلیغاتی نیز فعالیت دارند ناگزیر آنها را در دسته بندی شرکت های تبلیغاتی جا داده ایم. تخصص این شرکت ها طراحی (دیزاین)، گرافیک، عکاسی صنعتی و این قبیل خدمات است. این نوع از شرکت های تبلیغاتی در خدماتی نظیر طراحی لوگو، اوراق اداری، بروشور و غیره مهارت دارند و چندان اطلاعی از استراتژی های تبلیغاتی، برندینگ، بازاریابی و مبانی تبلیغاتی ندارند، ولی در طراحی تخصص بالایی دارند. این دسته از شرکتها در حقیقت استودیوهای طراحی هستند که می توان با اطمینان اقلام طراحی و چاپ را به آنها سپرد.
سایر شرکت های تبلیغاتی نیز استودیو طراحی دارند یا بخش طراحی را به این شرکتها یا فریلنسرها می سپارند اما در بخش طراحی این دسته از شرکت های تبلیغاتی دارای توان بیشتری هستند و پروژه های قابل قبولی به بازار عرضه می کنند.
آژانسهای تولیدکننده تیزر (Production)
تخصص این شرکت ها ساختن آگهی های تلویزیونی، رادیویی و تیزرهای تبلیغاتی است. مالکین و مدیران این دسته از شرکتهای تبلیغاتی در گذشته کارگردان و یا تهیه کننده فیلمها و یا سریالها بوده اند یا فارغ التحصیل رشته های مربوط به سینما هستند و اغلب در کنار کار تبلیغات، مستند و یا فیلم سینمایی هم می سازند. تخصص این شرکت ها بیشتر از اینکه در تبلیغات و بازاریابی باشد در سینما، تولید فیلم و هنر است. این شرکت ها تبلیغات را از منظر جذابیت های ساخت ویدئوها و تیزرهای خود و تکنیک های بکار رفته در آن می بینند.
عموماً خروجی این شرکت ها آثاری است که از لحاظ تکنیک ساخت مانند تصویربرداری، صداگذاری، تدوین و مونتاژ ارزشمند است اما در خصوص محتوای تبلیغاتی و اثربخشی نیازمند مشاوره با متخصصین این حوزه و یا استخدام آنها به عنوان مشاور در کنار خود هستند. در نهایت کفه ترازوی آثار این دسته از شرکت های تبلیغاتی به سمت فرم و تکنیک سنگینی می کند.
شرکت های استراتژی محور
متاسفانه تعداد این شرکتها در کشورمان بسیار کم است. این دسته از شرکت های تبلیغاتی رویکرد استرتژیک به تبلیغات دارند. طراحی و اجرای کمپین های تبلیغاتی بر مبنای تحقیقات و برنامه ریزی استراتژیک در این شرکت ها مبنا و اساس فعالیت آنها را شکل می دهد. تحقیقات بازار، تدوین استراتژی، طراحی برنامه بازاریابی، تمرکز فعالیت بر برنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی (IMC Plan)، تمرکز بر برندینگ، و فعالیتهای این چنینی، تخصص این دسته از شرکت های تبلیغاتی است.
در حقیقت همکاری با این نوع شرکت های تبلیغاتی، بنیان ها و ساختارهای تبلیغاتی را به شکلی مستحکم و بلند مدت برای برندها فرآهم می سازد و بهترین نتیجه را در برندینگ برایشان دارد. نمایش رسانه ای که از این شرکتها شاهد هستیم با کمیتی مناسب، در کانالهای موثر و مرتبط با مخاطب هدف، به اندازه و جذاب، دارای داستان و ساختار یکپارچه و متناوب است که بیشترین اثربخشی را نیز به همراه دارد.
شرکت های مدعی خدمات کامل تبلیغاتی (Full Service)
تعداد محدودی از شرکت های تبلیغاتی در کشورمان مدعی ارائه چنین خدماتی هستند. این آژانسها در توجیه دلیل ارائه خدمات یکپارچه تبلیغاتی، افزایش کیفیت ارائه خدمات و کاهش هزینه های مشتریانشان را مطرح می کنند. البته اختلاف دیدگاه هایی بین متخصصین در این خصوص وجود دارد. شاید دستیابی به سهم بازار بیشتر در حوزه تبلیغات دلیل ارائه طیف گسترده ای از خدمات در این دسته از شرکت های تبلیغاتی است. متاسفانه عدم توانایی این شرکت ها در ارائه خدمات مورد ادعای خود، دلیل ارائه خدماتی ضعیف در بخشهای اصلی خدمات تبلیغاتی است.
از جمله خدمات مورد ادعای این سازمان ها، برنامه ریزی، طراحی و اجرای انواع کمپین های تبلیغاتی، برندینگ (برندسازی)، مشاوره تبلیغاتی، مشاوره رسانه، خدمات دیجیتال مارکتینگ، تحقیقات بازار، برنامه ریزی رسانه و هرآنچه به تبلیغات مرتبط است می باشد. شاید زمینه فعالیت این نوع شرکتها برای مخاطبان و مشتریانشان یادآور آن ضرب المثل معروف “همه کاره و هیچ کاره” باشد. این دسته از شرکت های تبلیغاتی اغلب همان صاحبان رسانه هستند که در بخش اول به تشریحشان پرداختیم. این شرکت ها بدلیل درآمد سرشار از اجاره و فروش رسانه های خود می توانند در سایر بخشها نیز سرمایه گذاری کنند و خدمات متنوعی را به مشتریانشان ارائه دهند اما با کیفیتی متوسط و کمتر از شرکتهایی که بطور تخصصی خدمات خاصی را ارائه می دهند.
جمع بندی
انتخاب شرکت تبلیغاتی فرمول خاص و منحصر به فردی ندارد. بسته به نیاز و استراتژی هر سازمان و برند این انتخاب می تواند متفاوت باشد. روش صحیح انتخاب این است که با توجه به میزان بودجه و اهداف مشخص شده برای کمپین های تبلیغاتی، پروژه تبلیغاتی را بخش بندی کنیم. سپس در فازهای مختلف پروژه به دنبال شرکتی باشیم که در آن حوزه خدمات مناسب تر و منعطف تری را ارائه می دهد. این حوزه ها عموماً شامل بخشهای استراتژی تبلیغاتی، تحقیقات بازار، ایده پردازی، برندینگ، طراحی گرافیک، دیجیتال مارکتینگ، مشاوره تبلیغاتی، ساخت و تولید محتوا و نمایش تبلیغاتی است.
شرکت تبلیغاتی الف را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید